คดี STARK มีความคืบหน้าอย่างไร ? (ตอนที่ 3)

Q : คดี STARK มีความคืบหน้าอย่างไรบ้าง ?

A : บทสรุปคดี STARK ในส่วนของข้อสังเกตของคณะอนุกรรมาธิการ

1. ข้อสังเกตกรณีการดำเนินคดีตามกฎหมายฟอกเงินและกฎหมายที่เกี่ยวข้อง (ต่อ)

1.10 กรณีการไม่ดำเนินคดีกรรมการในฐานะส่วนตัวของบริษัท เฟ้ลปส์ ดอด์จ อินเตอร์ เนชั่นแนล (ไทยแลนด์) จำกัด บริษัท อดิสรสงขลา จำกัด บริษัท ไทยเคเบิ้ล อินเตอร์เนชั่นแนล จำกัด และบริษัท เอเชีย แปซิฟิก ดริลลิ่ง เอ็นจิเนียริ่ง จำกัด ทั้ง ๆ ที่มีการดำเนินคดีกับบริษัทดังกล่าวในฐานะนิติบุคคล ผู้แทนกรมสอบสวนคดีพิเศษชี้แจงว่ากรรมการบางคนของบริษัทดังกล่าวถูกดำเนินคดีในคดีหลักแล้วจึงไม่ต้องดำเนินคดีในกรณีดังกล่าวอีก ซึ่งไม่น่าจะถูกต้อง เพราะเป็นเรื่องของการกระทำที่อาจเป็นความผิดต่างกรรมต่างวาระกัน จึงเป็นข้อพิจารณาที่กรมสอบสวนคดีพิเศษไม่ได้ให้ความสำคัญในการมีความเห็นทางคดีในลักษณะเช่นนี้

1.11 กรมสอบสวนคดีพิเศษและสำนักงาน ปปง. ไม่ได้ดำเนินคดีหรือแจ้งข้อหาผู้เกี่ยวข้องกับการกระทำความผิดในข้อหาพยายาม หรือการสมคบ หรือการสนับสนุนการฟอกเงิน แม้ว่าข้อเท็จจริงเป็นที่เข้าใจได้ว่าในการกระทำความผิดในลักษณะดังกล่าวต้องมีการเตรียมการในการกระทำความผิดมาเป็นอย่างดี แต่ไม่ได้มีการสอบสวนดำเนินคดีในพฤติกรรมของการกระทำความผิดหรือมีการดำเนินการกับทรัพย์สิน (การยึดหรืออายัดทรัพย์สิน) ในลักษณะดังกล่าว

1.12 สำนักงาน ก.ล.ต. ยังมีความเข้าใจคลาดเคลื่อนในส่วนที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายฟอกเงิน กรณีการยึดและอายัดทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดตามพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 ในส่วนที่เป็นความผิดมูลฐาน ซึ่งเป็นการดำเนินการทางคดีที่อาศัยฐานอำนาจทางกฎหมายที่แตกต่างกัน ทั้งนี้ แม้ว่าสำนักงาน ก.ล.ต. จะดำเนินคดีตามพระราชบัญญัติหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ พ.ศ. 2535 ในส่วนที่ถูกกำหนดไว้เป็นความผิดมูลฐานแล้วก็ตาม ก็ไม่ตัดอำนาจของสำนักงาน ปปง. ที่จะดำเนินการกับทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิด (การยึด/อายัดทรัพย์สิน) เช่น ในข้อหาเกี่ยวกับการกระทำความผิดที่มีลักษณะเป็นการปั่นหุ้น สำนักงาน ก.ล.ต. จะมุ่งเน้นการปรับซึ่งเป็นการลงโทษทางอาญา โดยสำนักงาน ก.ล.ต. จะไม่ส่งเรื่องให้สำนักงาน ปปง. ดำเนินการกับทรัพย์สินเพื่อไปยึดและอายัดทรัพย์สินที่เกี่ยวกับการกระทำความผิดมาชดใช้หรือเยียวยาผู้เสียหาย จึงมีข้อสังเกตที่เป็นข้อกฎหมายว่าการลงโทษในทางอาญาจะไม่ผูกติดกับการดำเนินคดีทางแพ่งเกี่ยวกับการฟอกเงิน ในกรณีนี้เห็นว่าสำนักงาน ก.ล.ต. และสำนักงาน ปปง. ยังมีความคลาดเคลื่อนในการบังคับใช้พระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน พ.ศ. 2542 มาตรา 58 วรรคแรก ทั้งนี้ การลงโทษในคดีอาญาไม่เป็นเหตุให้ยกเว้นการถูกดำเนินคดีฟอกเงินในทางแพ่ง หากผู้เสียหายยังไม่ได้รับการชดใช้ความเสียหายและการเยียวยาผลกระทบที่ได้รับจากการกระทำความผิด

1.13 การดำเนินการของสำนักงาน ก.ล.ต. มีการปกปิดข้อมูลและวิธีการทำงานมากเกินไป ทำให้ความร่วมมือกันและการประสานงานกับหน่วยงานอื่นไม่สามารถกระทำได้จนกว่าจะรับรู้ความผิด ก็เกิดความเสียหายในวงกว้างและมีผลกระทบกับประชาชนเป็นจำนวนมาก

1.14 การเสนอให้มีหุ้นกู้ก็ดี เป็นที่เข้าใจได้ว่าการซื้อหุ้นกู้จะไม่มีหลักประกัน แม้ว่าหุ้นกู้เป็นการกู้ยืมเงินที่ชอบด้วยกฎหมายก็ตาม หากพิจารณาถึงลักษณะของการขายหุ้นกู้โดยให้ดอกเบี้ยอัตราที่สูงมีลักษณะเสมือนเป็นการกู้ยืมเงินจากประชาชน ซึ่งถ้าหากบริษัทที่ขายหุ้นกู้ไม่ใช่บริษัทมหาชนในตลาดหลักทรัพย์ก็อาจจะเป็นการกระทำความผิดฐานกู้ยืมเงินที่เป็นการฉ้อโกงประชาชน ดังนั้นสำนักงาน ก.ล.ต. จึงควรมีมาตรการแก้ไขปัญหาในลักษณะดังกล่าวเพื่อไม่ให้เป็นการสร้างความน่าเชื่อถือโดยไม่มีหลักประกัน และในบางกรณี อาจเป็นการสร้างความเสียหายให้กับประชาชนเป็นจำนวนมากได้

1.15 ควรให้สำนักงาน ก.ล.ต. หรือผู้ตรวจสอบบัญชีมีหน้าที่และอำนาจเพิ่มเติม โดยการให้มีหน้าที่ตรวจสอบบัญชีของบริษัทมหาชนในตลาดหลักทรัพย์ได้ด้วย เพื่อป้องกันมิให้เกิดความเสียหายที่เกิดจากการทุจริตของผู้บริหารบริษัทมหาชนในกรณีดังกล่าว

1.16 การเข้าซื้อหุ้นผ่านบริษัทมหาชนที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ในลักษณะของ Backdoor Listing ไม่ควรมีหรืออนุญาตให้มีการกระทำในลักษณะดังกล่าวได้ ซึ่งเป็นที่ทราบดีว่าในปัจจุบันมีการติดต่อเพื่อซื้อบริษัทที่มีผลประกอบการไม่ดี แต่ยังขึ้นทะเบียนเป็นบริษัทมหาชนอยู่ในตลาดหลักทรัพย์โดยใช้ค่าใช้จ่ายที่สูงมากกว่าปกติ และเมื่อเข้ามาประกอบการในบริษัทดังกล่าว ผู้บริหารบางรายก็เริ่มทุจริตนำเงินออกจากบริษัทหรือฟอกเงินที่ได้มาจากการกระทำความผิดผ่านบริษัทประเภทนี้ จึงมีข้อสังเกตว่าควรมีมาตรการตรวจสอบฐานะทางการเงินย้อนหลังเพื่อพิสูจน์ว่าเหตุใดจึงมีการเข้าซื้อหุ้นบริษัทที่มีผลประกอบการไม่ดีได้อีก